Bouwsector haalt groeiambities uit de koelkast maar kampt met wereldwijde grondstoffenproblematiek

De bouwsector is een van de belangrijkste sterkhouders van onze Limburgse economie. Daarom voeren Voka – Kamer van Koophandel Limburg en Confederatie Bouw Limburg naar aanleiding van het bouwverlof hun jaarlijkse Bouwenquête uit. Hoe evolueert de sector in 2021? Wat zijn de verwachtingen voor de toekomst? Wat was de impact van de coronacrisis? “De bouwsector zou een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de economische relance, maar de wereldwijde grondstoffenproblematiek hangt echt als een donkere schaduw over de groei- en investeringsambities”, waarschuwen Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka – KvK Limburg, en Chris Slaets, gedelegeerd bestuurder - directeur van Confederatie Bouw Limburg.

De bouwsector blijft stabiel en licht optimistisch over de komende periode, zo bleek al uit de maandelijkse conjunctuurbarometer van Voka – KvK Limburg. Het aantal vergunningen blijft stabiel met enerzijds een daling in niet-residentiële bouw en anderzijds een stijging in residentiële bouw en renovaties.

Chris Slaets, gedelegeerd bestuurder - directeur Confederatie Bouw Limburg: “Om de klimaatdoelstellingen in Limburg tegen 2050 te halen, moeten hier nog honderdduizenden woningen, bedrijfsruimten en openbare infrastructuur gerenoveerd worden. Het renovatieritme moet met een factor van 5 tot 10 toenemen om te voldoen aan de energienormen. We stellen gelukkig vast dat de bouwsector overeind blijft en dat de orderboekjes na het bouwverlof en voor 2022 goed gevuld geraken. 58% van de bouwbedrijven geeft aan dat de orderportefeuilles al vol zit voor meer dan 6 maanden. De relancemiddelen die er komen vanuit de overheid zullen echter nodig zijn om de cadans op te drijven, na jaren van onderinvesteren moet er een forse inhaalbeweging gebeuren. Niet voor niets stuurt Europa daar ook op aan door 60% van de relancemiddelen voor de bouw te voorzien.”

Bouwsector trekt kaart van innovatie maar vindt steunmaatregelen te complex

Maar liefst 89% van de bouwbedrijven zet in op innovatie, 79% wil zich op een duurzame manier transformeren naar een onderneming die klaar is voor de toekomst. 82% van de bedrijven geeft echter aan hiervoor geen beroep te doen op de steunmaatregelen. De voornaamste redenen? De bedrijven kennen de steunmaatregelen niet (44%), ze vinden het dossier te complex (30%) of ze komen niet in aanmerking (22%).

Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka – KvK Limburg: “De bouwsector voelt meer dan ooit dat het moment om te versnellen nu is aangebroken en wil ook investeren. Het verschil tussen believers en non-believers in innovatie is kleiner geworden. Dat is een goede zaak, want stilstaan betekent achteruitgaan. Wat wel wringt is dat onze ondernemers aangeven dat ze de steunmaatregelen steeds beter leren kennen, maar dat ze het te complex vinden om een dossier in te dienen of niet in aanmerking komen voor de steunmaatregelen. Daarom pleiten wij voor administratieve vereenvoudiging want de overheid kan wel zeggen dat ze de portefeuille opentrekt om te ondersteunen, maar dat moet effectief de juiste doelen bereiken.”

Grondstoffenproblematiek snijdt de adem af

Naast het vinden van geschikte arbeidskrachten, waarmee 1 op 3 bouwbedrijven kampt, worden de grondstoffen een probleem. 80% van de bouwbedrijven ervaart een tekort aan grondstoffen, 86% stelt vertragingen vast bij de levering van grondstoffen en 98% merkt prijsstijgingen op bij de aankoop van grondstoffen.

Chris Slaets: “Sinds november 2020 ervaren onze bedrijven aanzienlijke prijsveranderingen in de grondstoffen. De meeste materialen kosten een kwart meer. Voor hout gelden er zelfs prijsverdubbelingen, en ook staal en PUR zijn tot de helft duurder geworden. De sector is licht optimistisch gestemd dat de prijsstijgingen de komende maanden zullen afnemen, maar een stabilisatie of daling van de grondstofprijzen zit er niet in. Daar komt nog bij dat grondstoffen ook trager geleverd worden. Voor de meeste grondstoffen zien we tot een maand vertraging, maar voor staal, PUR en andere isolatiematerialen loopt dit zelfs op tot twee maanden. De sector verwacht wel dat de situatie tegen het einde van het jaar zal stabiliseren. Enkel voor hout, metaal en isolatiematerialen worden er nog tragere levertermijnen tot 1 maand gevreesd.”

De bouwbedrijven ondernamen acties met wisselend succes. Onderhandelingen met klanten en de implementatie van alternatieve materialen hadden effect bij 1 op 3 bedrijven. Onderhandelingen met leveranciers hielpen 1 op 4 bedrijven. Ondernemingen die op zoek gingen naar nieuwe leveranciers waren slechts 1 op 8 keren succesvol door de mondiale tekorten. 26% van de bedrijven denkt al aan aanvullende financiering om de prijsveranderingen op te vangen. Door de tekorten aan grondstoffen moet ook 35% van de bouwbedrijven denken aan of een beroep doen op tijdelijke werkloosheid.

Johann Leten: “Onze ondernemers in de bouwsector pakken hun zaken traditioneel aan met daadkracht. Het mondiale probleem van de grondstoffen ligt echter buiten hun macht. Het is dan ook cruciaal dat de overheid de omstandigheden als uitzonderlijk en onvoorspelbaar verklaard. Daarnaast roepen wij op om de dialoog te voeren tussen spelers in het bouwproces en de toeleveringsketen. Ook moeten de autoriteiten toezien op de naleving van de mededingingsregels. De bouwsector is een sterke sector met veel schakels. Momenteel zijn er een aantal schakels onderbroken. Die moeten zo snel mogelijk hersteld worden om te voorkomen dat het geheel in elkaar stuikt.”