“Wie leert én werkt, kiest voor een job van de toekomst”
Ambitie 2030: Voka – KvK Limburg mikt op 2.000 leerlingen in duaal leren
23 januari 2023
Meer dan ooit zal duaal leren het middel moeten zijn om de spreekwoordelijke muur tussen het onderwijs en de bedrijfswereld te doorbreken. Voka – KvK Limburg gelooft rotsvast in deze volwaardige leerweg en roept Limburgse scholen en bedrijven op om nu voluit de kaart van duale opleidingen te trekken. “Terwijl 1.277 ondernemingen in Limburg een erkenning op zak hebben om duale leerlingen te begeleiden op de werkvloer zijn er in onze provincie maar 345 jongeren die effectief aan de slag zijn binnen duaal leren. Dat cijfer moet omhoog, want dit is de toekomst. Een flexibelere onderwijsregeling en een positiever imago zijn nodig om van duaal leren een succesverhaal te maken”, stelt Jonas De Raeve, directeur belangenbehartiging van Voka – KvK Limburg. Samen met Vlaams minister van Werk Jo Brouns bracht hij een bezoek aan de secundaire school Mosa-RT in Maaseik, een vaandeldrager op het gebied van duaal leren.
Het nijpende personeelstekort is één van de grootste bezorgdheden van onze Limburgse bedrijven. Daar hebben de coronapandemie en de energie-en inflatiecrisis weinig tot geen verandering in gebracht. Een belangrijke oplossing voor het tekort aan kwalitatief opgeleid personeel ligt binnen de schoolmuren, met duaal leren. Jongeren combineren les op de schoolbanken met praktijkervaring op de werkvloer. Op deze manier wordt de aansluiting van leren naar werken vergemakkelijkt.
“Met het ESF-project ‘Duaal in optimale taal’ hebben we met Voka – KvK Limburg de afgelopen twee jaar bedrijven in Limburg warm gemaakt voor duaal leren, mét succes”, stelt Jonas De Raeve, directeur belangenbehartiging van Voka – KvK Limburg. “Zo hebben intussen 1.277 ondernemingen in Limburg een erkenning aangevraagd bij de Vlaamse overheid om leerlingen in duale opleidingen te ontvangen en begeleiden op de werkvloer. Het geeft de goede intenties en de bereidwilligheid weer bij onze ondernemingen. Helaas moeten we ook vaststellen dat sommige van deze bedrijven gaandeweg afhaken door te weinig flexibiliteit bij de onderwijsregeling. Zo is bijvoorbeeld decretaal vastgelegd dat een leerling minstens 14 uur op de werkvloer actief moet zijn, wat niet vanzelfsprekend is bij meer theoretische richtingen”, stelt De Raeve. “Daarom dringt een flexibilisering van het aantal uren op de werkvloer en moeten er meer mogelijkheden zijn om ook tijdens de weekends en vakantieperiodes aan de slag te zijn.”
Duaal leren is geen BSO
Op Vlaams niveau is het aantal leerlingen in duale opleidingen gestegen van 2.337 vorig schooljaar naar 2.814 begin dit schooljaar. Op het eerste gezicht lijkt dat dus een positieve trend te vertonen, maar het is deels een vertekend beeld, gezien de cijfers van het deeltijds beroepsonderwijs nu ook geïntegreerd worden in de cijfers duaal leren. “En dat is niet alles”, zegt Jonas De Raeve. “Tegenover de 1.277 Limburgse bedrijven die willen werken met duale leerlingen zijn er maar effectief 345 jongeren voor handen die dit schooljaar kozen voor duaal leren. Er is dus meer vraag dan aanbod. Daarbovenop zien we dat het aantal duale leerlingen in TSO-opleidingen zelfs gedaald is ten opzichte van vorig schooljaar. Het zijn vaak net die profielen die onze bedrijven broodnodig hebben. In realiteit stokt de instroom dus.”
Volgens De Raeve moet het imago van duaal leren dringend worden bijgesteld. “Duaal leren is een volwaardige leerweg die ook voor de sterke leerlingen veel mogelijkheden biedt. Met duaal leren ontdekken leerlingen de meest recente innovaties op de werkvloer zelf. Dat zijn de jobs van de toekomst in Limburg. Het is deze boodschap die we samen met scholen en bedrijven moeten uitdragen naar de ouders.”
“Daarnaast moeten scholen ook zelf de keuze durven maken om bepaalde opleidingen – vaak zijn dat de specialisatiejaren - enkel aan te bieden in duaal leren, en dus die opleidingen te schrappen binnen het reguliere aanbod. Het soepeler inschakelen van zij-instromers uit het werkveld kan ook een belangrijke katalysator zijn om de samenwerking tussen bedrijven en scholen te bevorderen, en is tegelijk ook een hulpmiddel in de strijd tegen het lerarentekort. Als we al deze componenten samennemen en er werk van maken, dan moet onze ambitie haalbaar zijn om in 2030 2.000 Limburgse jongeren in duale opleidingen te hebben”, stelt De Raeve.
Best case Mosa-RT
Bij scholengemeenschap Mosa-RT in Maaseik kozen ze er in 2020 voor om duaal leren te integreren in het onderwijsaanbod. Bedoeling was om het stelsel Leren en Weren systematisch te vervangen door Duaal Leren. “Samen met Voka – KvK Limburg en Hogeschool PXL hebben we een projectaanvraag ingediend bij ESF. Zo is het project ‘Naar groei en bloei van duaal leren in regio Maasland’ geboren. Door deze samenwerking met externe partners en de interne samenwerking met ons eigen innovatiecentrum is het project een succes geworden”, stelt Evelyn Cloosen, directeur Innovatie en Competentie bij Mosa-RT.
De leerlingenaantallen zijn de afgelopen jaren sterk gestegen in het Centrum Leren en Werken, van 80 naar 131 leerlingen. 66 leerlingen volgen vanaf dit jaar duaal leren. “Uiteraard is een goede samenwerking met bedrijven cruciaal om dit project te doen slagen”, stelt Gunther Reijnaers, coördinator Duaal leren op campus Mosa-RT. “Via verschillende ontbijtsessies hebben we de noden van de school en die van het werkveld naast elkaar gelegd. Daarnaast organiseerden we ook events en bijeenkomsten voor ouders om het imago van duaal leren te verbeteren en te promoten. Verder houden we continue een vergrootglas op ons eigen aanbod en de kwaliteit van het duale onderwijs. Zonder gemotiveerde leerkrachten en ondersteunend personeel is dit echter niet mogelijk geweest. Vandaar dat wij willen benadrukken dat een goede trajectbegeleiding en een sterke personeelsomkadering onontbeerlijk zijn in de toekomstige uitdagingen voor duaal leren.”
Vol voor duaal
Vlaams minister van Werk Jo Brouns stelde tijdens het bezoek aan de secundaire school in Maaseik met eigen ogen vast wat het belang van duaal leren voor onze samenleving kan betekenen. “Via het duaal leren willen we met de juiste begeleiding vanuit het onderwijs én vanuit het werkveld een gedegen praktische opleiding aanbieden, maar ook de mismatch op de arbeidsmarkt verkleinen. Met opleidingen die ook op de werkvloer doorgaan, geven we jongeren meer kansen om te ontdekken wat écht bij hen past. Jongeren maken kennis met innovatieve technieken en machines waardoor ze goed opgeleid zijn, en ondernemingen houden er bij wijze van spreken hun eerste sollicitatiegesprek mee. Ik ben blij hier vandaag aanwezig geweest te zijn en de best practice die Mosa-RT is mee in de kijker te kunnen zetten. Ik heb samen met de minister van Onderwijs de opdracht gegeven aan het partnerschap Duaal Leren om tot voorstellen te komen om Duaal Leren verder te versterken. We ontvangen deze begin volgende maand, en gaan dan verder aan de slag om van Duaal Leren een succes te maken. Een succes voor de school, de onderneming, maar vooral voor de jongere.”
Einde persbericht
